Kopalnia rudy żelaza Krušná Hora – część 2

Właściciele
Kopalnia zmieniła kilku właścicieli, wśród nich byli m.in. Ottové z Losu, Valdštejnové, Jan z Lobkovic. Dopiero w 1729 r. wraz z majątkiem Křivoklát przeszła w ręce Fürstenberków. Dla Krušné Hory był to początek wielkiego rozwoju górnictwa i eksploatowania głębszych pozycji złoża poniżej poziomu wód gruntowych. Pierwsza dziedziczna sztolnia powstała w 1772 roku, jest to dzisiejsza sztolnia Josefa w miejscowości Nový Jáchymov.

W XVIII wieku na terenie huty Podbrdské znajdowały się dwie jednostki: Komorna Huta Zbirožská i Fürstenberg Huta Křivoklát. W 1842 r. rada wyższa Przybramskiego Urzędu Górniczego ogłosiła: „…duża potęga złoża, czystość rudy, a jednocześnie duży ukierunkowany i pochyły zakres złóż stawiają Krušné Horę na pierwszym miejscu wśród wszystkich kopalni rud żelaza Zbirož.

W 1827 r. dyrektorem hutniczym został Antonín Mayer, który wprowadził szereg środków, które przyczyniły się do rentowności całej firmy. W latach 1849-1852 wydobywano średnio 7500 ton rudy rocznie przy 65 pracownikach. Dzięki otwarciu kopalni odkrywkowej na pelosyder, roczne wydobycie w latach 1867-1869 wzrosło do 17 500 ton rudy przy 113 pracownikach. Ruda stanowiła 46% wsadu we wszystkich dziewięciu wielkich piecach Fürstenberg. Działalność Fürstenberga zakończyła się w tym samym czasie, co zaprzestanie całej działalności hutniczej (włącznie z działalnością skarbową) w latach światowego kryzysu gospodarczego od 1873 do 1876 roku.

Po pewnym czasie cały majątek przeszedł na własność „České montánní společnosti“, co jednak nie zmieniło nic w satysfakcjonującym losie zakładu. Kopalnia nie podniosła się już po skutkach kryzysu gospodarczego i powodzi, które w latach 80. dotkliwie dotknęły w szczególności regiony Zbirožsko i Křivoklátsko. Działalność była stale ograniczana i ostatecznie w 1889 roku całkowicie wstrzymana.

Po dziesięciu latach wznowiono prace górnicze na Krušné Hoře, po połączeniu „České montánní společnosti“ z Pražską Hutą Żelaza. W okresie I wojny światowej, brakujących górników, częściowo zastąpili jeńcy rosyjscy i konie, do sortowania rudy zakład zatrudnił kilka kobiet. Po zakończeniu wojny było trzeba szybko odbudować przemysł, w związku z czym gwałtownie zostało podniesione wydobycie. Niestety okres ten trwał zaledwie trzy lata, sprzedaż rudy gwałtownie spadła i wydobycie musiało być wstrzymane.

Po dwuletniej przerwie nastąpił bezprecedensowy rozwój w wydobyciu, rozpoczęło się sortowanie i przejmowanie hematytu z hałd, pole wydobywcze się poszerzało. Osiągnięto średnie roczne wydobycie 10 190 ton i 800 ton przejmowanej rudy. I kolejny światowy kryzys gospodarczy doprowadził do całkowitego wstrzymania prac na Krušné Hoře.Eksploatacja kopalni została w pełni wznowiona dopiero w wyniku zwiększonych wymagań w zakresie przemysłu zbrojeniowego w 1936 roku.

Po zakończeniu II wojny światowej nastąpił ostatni okres działalności kopalni Krušná Hora. Na początku lat 50. rozpoczęto budowę dużych inwestycji, były zrekonstruowane i dobudowane obiekty powierzchniowe, zmodernizowano transport w kopalni, przeprowadzono obszerne badania geologiczne, zbudowano wodociąg do wody pitnej, oczyszczalnie ścieków, rozbudowano osiedla i domki. Wydobycie osiągnęło swój szczyt w latach 1957 – 1961, kiedy roczne wydobycie rudy wzrosło ponad 385 tys. ton.

Decyzją rządu w kwietniu 1965 roku postanowiono o zaprzestaniu nieefektywnej działalności wydobywczej. W Krušné Hoře wydobywano rudę niższej jakości, o niskiej metaliczności i wysokiej zawartości kwarcu, dlatego też nie była ona optymalna do zastosowania bezpośredniego wsadu wielkopiecowego. Najłatwiejszą obrobką na początku wydawało się grudkowanie, ale nawet ta metoda okazała się problematyczna. W związku z tym w dniu 1 stycznia 1968 r. działalność została całkowicie wstrzymana.

Źródło: Lomy a těžba