Skąd wziął się makadam? – Część 2

Rewolucja przemysłowa

Poważny zwrot w budowie nowych dróg następuje podczas tak zwanej „rewolucji przemysłowej”. Wynaleziono silnik parowy, który bardzo szybko znalazł zastosowanie jako jednostka napędowa w fabrykach. W szybkim czasie go udoskonalono i wkrótce potem zbudowano pierwszą lokomotywę parową. A stare drogi nie były już w pełni przystosowane do stale rosnącego tempa transportu dla dynamicznie rozwijającego się przemysłu. Pojawiały się coraz większe i cięższe wagony, a na drogach wzrosła częstotliwość, zarówno transportu surowców do produkcji, jak i późniejszego odbioru gotowych produktów.

Nowa metoda McAdama

Zbudowanie nowej drogi szybko i sprawnie przy możliwie najniższych kosztach było jak na tamte czasy naprawdę trudnym zadaniem. Do historii przeszedł John Laudon McAdam (1756-1836), szkocki przedsiębiorca drogowy i budowlany.

Każdy przeciętny anglista musi teraz wiedzieć, skąd wzięła się nazwa „makadam” oznaczająca jeden rodzaj kruszywa. (Gdy wymawiamy „Mc” = mek, jest to tylko krok do nazwy „makadam”). McAdam zauważył, że kruszywo o określonym rozmiarze ma tak zwaną „właściwość samozaciskania”, co oznacza, że ​​poszczególne kamienie wciskają się w siebie, gdy są dobrze złączone.

Ze swoim odkryciem przyszedł we właściwym czasie, bo aby osiągnąć efekt naprawdę dobrego „ściśnięcia” potrzebny jest trudny mechanizm. W tamtym czasie nie stanowiło to już problemu. Maszyna parowa już istniała i zamontowanie jej na masywnym cylindrze nie stanowiło aż takiego problemu.

Po raz pierwszy wykorzystał z wielkim sukcesem swoją wiedzę w roku 1810 roku przy budowie drogi w angielskim mieście Bristol. Niedługo potem ulepszył swoją metodę, w końcowej fazie wysypaniem drobnych odłamków kamienia na nawierzchnię „drogi”. Dla osiągnięcia gładszej powierzchni dodał później kolejne ulepszenie, a mianowicie polewanie walcowanej powierzchni ciekłą smołą.

Jego sposób budowy rozprzestrzenił się lawinowo po całej Europie, a już w 1830 roku był powszechnie stosowany w ówczesnych Stanach Zjednoczonych.

Teraz nic nie stało na przeszkodzie pełnemu rozwojowi współczesnej cywilizacji. O wadze jego odkrycia świadczy fakt, że otrzymał zaszczyt bycia sportretowanym na brytyjskim znaczku.

Fabuła

Krąży też humorystyczna historyjka. Zapytany przez dostawców żwiru, jaki powinien być rozmiar kruszywa dla jego nowego odkrycia, odpowiedział: „…prawdopodobnie największy kawałek, jaki wkładasz do ust”. Tylko jeden z nich wciąż tworzył większe kruszywo niż pozostali. W końcu okazało się, że był bezzębny.

Ale błędem byłoby sądzić, że ręczna produkcja kruszyw zniknęła wraz z współczesnością. Na mapie wciąż są miejsca, w których to rzemiosło jest nadal praktykowane.

Źródło:  www.lomyatezba.cz