Krajem kameníků na Říčansku – Aldašín, część 1

Na wschód od miejscowości Jevany w środku głębokich lasów stała wioska, pierwotnie osada duszpasterska o nazwie Aldašín.Na temat jej nazwy istnieją dwie hipotezy. Według pierwszej nazwa wywodzi się od nazwiska jej założyciela Udaša (Udaşsi), druga hipoteza twierdzi, że nazwa powstała z połączenia dwóch niemieckich słów Wald (las) i Asche (popiół) – podobno według nazwy grobów ze starej osady – urn (popielnic). Na miejscu starego kościoła był w roku 1729 zbudowany nowy kościoł, pod wezwaniem św. Jerzego. Kościół powstał przy wsparciu finansowym ówczesnego właściciela majątku czarnokosteleckich dworów Marii Teresy z Sabaudii z Lichtensteinu.

Miejscowy cmentarz z pewnością nie umknie uwadze geologów i wielbicieli kamienia. Jest to niewątpliwie jeden z najbardziej malowniczych cmentarzy w Czechach, jeśli można to o cmentarzu twierdzić. Chociaż jesteśmy w regionie występowania granitu, nagrobki są wykonane z różnych rodzajów skał. Najbliżej kościoła dominują najstarsze nagrobki z piaskowca z XIX i początku XX wieku. Piaskowiec jest albo lekko ziarnisty, beżowy, albo arkozowy, czerwonawy, permokarboński, prawdopodobnie z okolic Czeskiego Brodu. Piaskowce w tym czasie zdobiły większość nagrobków, ponieważ najłatwiej je było opracować do form artystycznych. Ze średnioziarnistego jasnego granitu (amfibol biotytowego granodiorytu) jest skromny grób biskupa praskiego Jana Lebedy (1913-1991) – nagrobek jest tutaj w zasadzie tylko nieopracowanym kamieniem.

Cmentarz Aldašín jest miejscem ostatniego spoczynku innych ważnych osobistości. Stela wykonana z porfirycznego granitu welfowego (amfibol-biotytyczny melagranit do kwarcowego sjenitu typu Čertovo břemeno) od rzeźbiarza i malarza Zdenka Hůli znajduje się na grobie twórcy filmów dokumentalnych Jana Špáty (1932-2006). Kompozytor Karel Svoboda (1938-2007) ma nagrobek z różowego obrobionego granitoidu obcego pochodzenia, a na grobie jego rodziców, brata i córki Klárki, jest wypolerowana na zielono rektyfikowana granitoidowa skała sprowadzana z zagranicy.

Barbora Dudíková Schulmannová, Vojtěch Janoušek, Tomáš Navrátil, Václav Rybařík i Pavel Vlašímský