POD LUPĄ GWIAZDY I KRZYŻE

Niedawno pisaliśmy w Kurierze Kamieniarskim o poprawnym zapisie dat na nagrobkach. Jedną z możliwości, które wymieniliśmy, jest użycie symboli gwiazdy i krzyża dla oznaczenia daty narodzin oraz śmierci. W tym artykule przyjrzymy się wnikliwiej wspomnianym symbolom.

Gwiazda

Gwiazda jest bardzo popularnym ideogramem, który można często spotkać na flagach i herbach. Jeśli przyjrzymy się im uważnie, to szybko zauważymy, że większość z nich to gwiazdy pięcioramienne. Umieszczone zostały między innymi na fladze Stanów Zjednoczonych i Unii Europejskiej.

Nie należy do końca utożsamiać gwiazdy pięcioramiennej z pentagramem. Mimo, że zewnętrzny kształt obu symboli jest w zasadzie identyczny, to pentagram zawiera w sobie linie łączące poszczególne ramiona. O ile gwiazda jest symbolem o szerokim wachlarzu znaczeń, a zarazem dość neutralnym i bezpiecznym, pentagram często jest utożsamiany z magią i mistycyzmem. Stąd też prawdopodobnie wzięło się przekonanie niektórych osób o niechrześcijańskim charakterze tego znaku.

Warto jednak wspomnieć, że wśród wczesnych chrześcijan symbolizował on pięć ran Chrystusa, a złą sławę zyskał dopiero później, bo w XIX wieku. Wtedy to odwrócony pentagram, zwany też czarnym, zaczęto porównywać do głowy kozła i uznano za symbol Szatana.

Innym często spotykanym symbolem jest Gwiazda Dawida, która ma sześć ramion, czyli jest technicznie heksagramem. Dokładniej rzecz ujmując, to dwa zachodzące na siebie trójkąty równoramienne. Symbol ten znany jest także jako pieczęć Salomona. Występuje na fladze Izraela i jest głównie kojarzony z religią żydowską, choć jego korzenie sięgają prawdopodobnie tantryzmu hinduistycznego.

Gwiazdka przy dacie narodzin na nagrobkach chrześcijańskich jest odniesieniem do gwiazdy betlejemskiej i narodzin Jezusa. Użycie tutaj gwiazdy pięcioramiennej z jednym z wierzchołków skierowanym do góry jest jak najbardziej uzasadnione. Należy jednak uważać, aby taka gwiazda nie była odwrócona do góry nogami (czarny pentagram). Gwiazda Dawida na nagrobkach chrześcijańskich z oczywistych względów również nie jest najlepszym pomysłem.

Nierzadkie są też gwiazdy ośmioramienne, takie jak ta na zdjęciu powyżej. Choć tego typu ideogram może mieć głębszą symbolikę (gwiazda ośmioramienna może symbolizować na przykład mezopotamską boginię Isztar), to nie należy się raczej doszukiwać na siłę drugiego dna. Większość gwiazd, które zobaczymy na nagrobkach, ma po prostu przypominać kształt gwiazdy na nocnym niebie, a ilość promieni jest często kwestią czysto estetyczną.

Krzyż

Tego symbolu nie trzeba chyba nikomu wnikliwie przedstawiać ani tłumaczyć, warto jednak przyjrzeć się jego odmianom.

Crux ordinaria, czyli inaczej krzyż łaciński, to najbardziej powszechna wersja tego symbolu obecna w naszej kulturze. Dolne ramię jest dłuższe niż pozostałe, w przeciwieństwie do krzyża greckiego, zwanego też klasycznym, w którym wszystkie ramiona są równe. Istnieje wiele innych rodzajów krzyży chrześcijańskich (patriarchalny, papieski, prawosławny), ale symbol ten występuje też w innych kulturach i wierzeniach. Dobrym przykładem będzie egipski krzyż Anch lub krzyż celtycki.

Jeśli chodzi o zastosowanie symbolu krzyża na chrześcijańskich nagrobkach przy dacie śmierci, to zdecydowanie najbezpieczniejszą opcją będzie krzyż łaciński. Należy absolutnie wystrzegać się jego odwróconej wersji zwanej krzyżem św. Piotra, która kojarzona jest z satanizmem.

Źródło: Kurier kamieniarski

Autor: Kurier Kamieniarski | Data: wtorek, 17 listopada 2020