Mur Hadriana lub Wielki Mur Rzymski – część 1

Kiedy mówimy „Mur”, większość z nas natychmiast pomyśli o Wielkim Murze Chińskim. Niektórym na pewno przyjdzie do głowy album muzyczny fenomenalnego zespołu rockowego. A jeśli zostaniemy przy temacie, to jestem pewien, że przyjdzie nam do głowy „Mur Berliński” i niewątpliwie „Wał Hadriana”.

Dla tych, którzy nie studiowali historii starożytności- a jest nas wielu, warto napisać, że o samym Hadrianie i jego murze, wiemy tylko, że był i że mur znajduje się na granicy Anglii i Szkocji.

W kolejnych akapitachach postaram się napisać trochę więcej o Murze Hadriana, a na dodatek wspomnę o jeszcze jednym „murze” (zwanem dalej „wałem”), o którym do niedawna nie miałem pojęcia.

Fakty historyczne

Na początek kilka faktów historycznych, dat, nazwisk i danych technicznych. Hadrian (117 n.e. – 138 n.e.) objął tron ​​cesarski po Trajanie, który go na kilka dni przed śmiercią adoptował i przekazał mu władzę. Ci, którzy w szkole na lekcjach historii choć trochę poświęcali uwagę, pamiętają, że za panowania cesarza Trajana Imperium Rzymskie osiągnęło swój największy obszar.

Wewnątrz imperium było stabilne politycznie, ale na nowo podbitych terenach dochodziło do niekończących się zamieszek. Dotyczyło to również pogranicza między Anglią a Szkocją.

Aby mogło dojść do pokojowej kolonizacji wyspy, konieczne było ustabilizowanie sytuacji, zakończenie niemal nieustannych ataków z Kaledonii (rzymska nazwa terytorium dzisiejszej Szkocji) i wyznaczenie niejasnej dotąd granicy między nią a Rzymem. Hadrian osobiście odwiedził Bretanię (rzymska nazwa wyspy) w 122 roku n.e. i zlecił budowę muru obronnego w najwęższym miejscu dzisiejszej Anglii od ujścia rzeki Tyne (obecnie tam leży miasto Newcastle) do Solway Firth (dzisiejsza wieś Bowness na Solway ).

Chociaż jest to najwęższe miejsce w Anglii, odległość między dwoma punktami wynosi 117 kilometrów (79 mil rzymskich). Hadrian musiał być w pełni świadomy swojej decyzji. Ogromny projekt, taki jak ten, wymaga dużego wysiłku ludzkiego, niewyobrażalnych wymagań w zakresie transportu i przesyłek oraz dostaw materiałów, i ogromnych kosztów finansowych.

Własna budowla

Budowę muru obronnego rozpoczęto rok później, w 123 roku n.e. Wzięło w niej udział prawie dwanaście tysięcy mężczyzn. Nie byli to niewolnicy, ale specjalne rzymskie legiony, wyszkolone zarówno do walki, jak i do budownictwa ogólnego.

Mur obronny pierwotnie miał mieć trzy metry szerokości i pięć metrów wysokości, jednak już na początku budowy jego rozmiar zmniejszono do dwóch metrów szerokości i czterech metrów wysokości. Nawet zachodni kraniec muru zbudowano tylko ze spiętrzonej ziemi z drewnianą palisadą na szczycie. Wszystko to zostało zrobione z zamiarem jak największego przyspieszenia ukończenia budowy. Mimo to trzeba było wydobyć i przetransportować siedemset sześćdziesiąt pięć tysięcy metrów sześciennych kamienia. (Ciekawy fakt: Piramida Cheopsa zawiera około 2,3 miliona metrów kwadratowych kamienia i była budowana przez ponad dwadzieścia lat).

Na niektórych odcinkach przed murem wykopano rów w kształcie lejka, głęboki na cztery metry. Wzdłuż rowu za murem wiodła ścieżka, która służyła do transportu materiałów, a później do przemieszczania jednostek wojskowych i zaopatrzenia. Ta ścieżka jest używana do dnia dziesiejszego. Trzon muru był do wysokości dwóch metrów łączony wapnem, reszta jego wysokości była zbudowana na sucho.

Ciekawostką budowniczą  jest to, że poszczególne rzędy kamiennych bloków kopiują teren, nawet w najbardziej stromych odcinkach w górę i w dół. Nie podjęto żadnego wysiłku, aby je utrzymać w poziomie.

Źródło: Lomy a těžba