PRAKTYCZNE WSKAZÓWKI DOTYCZĄCE STOSOWANIA BADAŃ LABORATORYJNYCH KAMIENIA NATURALNEGO

W normach są opisane parametry, jakie musi spełniać wyrób. Są to cechy jakościowe dotyczące wykonania wyrobu, oraz cechy dotyczące materiału, z jakiego wyrób jest wykonany. Jakość wykonania dotyczy dokładności wymiarów, płaskości powierzchni lub tolerancji nierówności powierzchni.

Ocenia się ją najczęściej za pomocą przyrządów metrycznych (miarki i suwmiarki). Natomiast jakość materiału ocenia się na podstawie jego parametrów fizykomechanicznych. Są to między innymi: wytrzymałość na ściskanie i zginanie, odporność na wyrwanie kotwy, odporność na ścieranie, mrozoodporność i parametry z nią powiązane, czyli porowatość, nasiąkliwość, nasiąkliwość kapilarna. Przyjęte jest, że wykonanie odpowiednich badań zleca na swój koszt dostawca surowca (kopalnia, importer).

Kupujący zatem powinien wraz z kamieniem otrzymać komplet dotyczących go badań zależny od przeznaczenia materiału. Ale w życiu, jak to w życiu, bywa różnie. Może się pojawić potrzeba (lub konieczność) wykonania nowych badań kamienia. Powodów jest wiele. Może to być spowodowane wątpliwościami dotyczącymi parametrów partii materiału, która została zakupiona. Może to być spór z kontrahentem – spór toczony na różnych płaszczyznach, w tym również na drodze sądowej. Może to być zdarzenie losowe, w którym ucierpiało zdrowie lub życie pracownika lub klienta.

Według informacji w internecie badania kamienia wykonywane są w wielu jednostkach naukowych i laboratoriach na terenie całego kraju. Lista jednostek, które potwierdziły zakres wykonywanych badań kamienia, znajduje się na poprzedniej stronie. Większość z nich ma certyfikat akredytacji udzielony przez Polskie Centrum Akredytacji. Akredytacja to potwierdzenie, że laboratorium posiada odpowiedni sprzęt i kompetencje do wykonywania danego rodzaju badań. W branży kamieniarskiej nie ma konieczności wykonywania badań w jednostkach akredytowanych. Do przygotowania dokumentacji potrzebnej w codziennej pracy wystarczą badania wykonane przez dowolne laboratorium oferujące takie usługi. Badania z laboratorium akredytowanego mogą być potrzebne tylko w pewnych sytuacjach – najczęściej badania akredytowane zlecane są w sprawach sądowych, postępowaniach prokuratorskich lub dochodzeniach Urzędu Nadzoru Budowlanego. W pozostałych przypadkach wystarczą badania bez akredytacji.

Warto jednak wspomnieć, że sama oferta możliwości wykonania jakiegoś badania to nie wszystko. Przykład z życia wzięty: w pewnej sprawie przedstawiono wyniki badań kamienia wykonane przez laboratorium, które świadczyło usługi badania m.in. kamienia. Pomińmy fakt, czy laboratorium posiadało akredytację, czy nie. Laboratorium wyposażone było w odpowiedni sprzęt oraz zatrudniało wykwalifikowaną kadrę. Jednak wyniki badań znacząco odbiegały od rzeczywistości – od razu zauważyłby to każdy, kto ma styczność z kamieniem. Badania dotyczyły m.in. gęstości objętościowej, czyli ciężaru kamienia. Okazało się, że laborant wykonujący badania specjalizuje się w badaniach betonu. I to było przyczynkiem do serii błędów.

Wielkość próbek betonowych jest różna od wielkości próbek przygotowywanych do badania kamienia. Z nieznanych przyczyn laborant przyjął, że próbka kamienia jest tej samej wielkości, co standardowa próbka betonu – i takie wielkości podstawił do obliczeń – mimo że różnica wymiaru była dwukrotna. To pierwszy błąd. Wykonując badania kamienia dokonuje się pomiaru wielkości każdej próbki, ponieważ każda próbka może różnić się rozmiarem, i dopiero wyniki pomiaru każdej próbki podstawia się do odpowiednich wzorów. Gdyby laborant nie zaniechał wykonania takiego pomiaru (drugi błąd), to zauważyłby wcześniejszą pomyłkę. Być może wynikało to z faktu, że próbki do badania betonu wykonuje się poprzez wykonanie odlewu w gotowych formach, więc wielkość każdej próbki teoretycznie jest jednakowa. Czy to jednak uzasadnia brak wykonania pomiarów każdej z próbek? (trzeci błąd). Konkluzja z tego przykładu jest taka, że nawet posiadając sprzęt i wiedzę, można popełnić błędy wynikające z braku praktyki. Dlatego warto wybrać laboratorium zajmujące się badaniami kamienia na co dzień.

Deklaracja Właściwości Użytkowych jest powiązana z Zakładową Kontrolą Jakości. To kolejna z zawile brzmiących nazw, które tak naprawdę dotyczą czynności wykonywanych na co dzień przez każdego właściciela firmy kamieniarskiej. Co więcej: wprowadzając różnego rodzaju systemy zarządzania produkcją lub choćby uporządkowanie przepływu dokumentacji zamówieniowo-wykonawczej między poszczególnymi stanowiskami pracy, wiele firm nieświadomie wykonuje czynności kontrolne swoim zakresem znacznie przekraczające wymagania wyżej przytoczonych procedur. Stąd prosty wniosek, że prowadzone dotychczas działania czasami wystarczy lekko zmodyfikować, nadać im odpowiednią nazwę (założyć odpowiednio nazwany segregator), by spełnić wymagania wielu polskich i europejskich przepisów dotyczących produkcji.  

Źródło: Kurier kamieniarski

Autor: Paweł Szambelan   |   Data: środa, 28 lipca 2021