CO CHODZI Z TYMI OSIAMI?!

Zacznijmy od początku. No może nie całkiem od początku. Odpuścimy sobie historie „krajzegi” z przesuwanym za pomocą łańcucha stołem i skoncentrujemy się na maszynach bardziej współczesnych.

Standardowe maszyny „kartezjańskie”*) możemy podzielić na 3 grupy: maszyny 3-osiowe, 4-osiowe i 5-osiowe. Oczywiście mówimy tutaj o osiach interpolowanych – czyli takich, które pozwalają na jednoczesny przesuw we wszystkich osiach jednocześnie.

Już podstawowe maszyny 3 osiowe (X,Y,Z) są w stanie wykonać większość prac:

– wiercenie,
– polerowanie krawędzi i otworów,
– wykonanie płaskorzeźb,
– polerowanie boków tablicy nagrobkowych,
– kucie liter, również na profilach typu książka,
– rzeźbienie umywalek, brodzików itp.,
– polerowany ociekacz – bez spadku.

Piły 3-osiowe
Działające w osiach X/Y/Z:
X – ruch lewo-prawo
Y – ruch przód-tył
Z – ruch góra-dół

Z reguły mogą być wyposażone w:

– stół obrotowy (obracany ręcznie lub automatycznie) w zakresie 0-360°,
– uchylną przy pomocy korbki głowicę w zakresie 0-45° lub 0-90°,
– obrót głowicy 0-90° dla wykonywania cięć prostopadłych,
– możliwość profilowania.

Ze względu na swoją prostotę i cenę te maszyny dominują w polskich zakładach kamieniarskich.

Centra obróbcze 3-osiowe
Z reguły nieświadomy klient obawia się tego typu maszyn: „Dlaczego tylko 3 osie? Co ja na tym będę mógł zrobić? Czy mi to wystarczy?”
Maszyny te pracują również w osiach X/Y/Z i pozwalają na pracę w zakresie wiercenia, frezowania, obróbki krawędzi i powierzchni oraz rzeźbienia i pisania w granicie, marmurze, ceramice oraz materiałach syntetycznych.

Maszyna ta wykona „na gotowo” 90% zleceń oczekiwanych przez klientów. Blaty z otworami i krawędziami polerowanymi, wiercenia, obniżenia pod płytę indukcyjną. Nie boi się polerowania schodów po łuku, może wyżłobić umywalkę czy brodzik łazienkowy. Dzięki zastosowaniu odpowiednich narzędzi może też skalibrować, polerować czy wyszczotkować powierzchnie płyty.

Po wyposażeniu maszyny w opcję uchylenia głowicy (oś T) w zakresie 0-3 stopni zyskujemy możliwość wykonywania ociekaczy i brodzików, również pod kątem. Bez osi T też jesteśmy w stanie je wykonać, ale tylko i wyłącznie w linii prostej. Uwaga: oś T to nie jest czwarta oś!

W produkcji nagrobków centrum 3-osiowe wytnie frezem kształt tablicy napisowej, wypoleruje jej boki „wałkami” i wykona napis na jej powierzchni w każdej dostępnej czcionce z programu Word. Wykona także płaskorzeźbę.
Jak widać centrum obróbcze 3-osiowe ma spore możliwości i nie ma powodu obawiać się o jego przydatność w zdecydowanej większość prac kamieniarskich.

Piły 4-osiowe
Działające w osiach X/Y/Z oraz w osi C – obrót głowicy.

Oś C pozwala na obrót głowicy, a co za tym idzie na pracę z agregatami do:
– cięcia tarczą, także cięcia krzywoliniowego,
– cięcia pod stałym kątem 44 stopnie,
– wykonywania spolerowania otworów wewnętrznych na ostro,
– wykonanie spolerowanych rowków ociekowych,
– rzeźbienie dłutem pod kątem 90 stopni.

Te maszyny mogą być również wyposażone w oś T.
W odróżnieniu od maszyn 3-osiowych, te piły poruszają się dodatkowo w czwartej osi, nazywaną osią C lub osią W. To oś odpowiedzialna za obrót głowicy.

Piła 4-osiowa pozwala na cięcia łukowe: schody, koła, wielokąty. Należy pamiętać, że maszyny 4-osiowe tną wyłącznie łuki zewnętrzne – łuki wewnętrzne wymagają interpolowania piątej osi. W maszynach tego typu stół jest nieobrotowy, bo obraca się głowica. Opcjonalnie piła może być wyposażona w uchylną przy pomocy korbki głowicę w zakresie 0-90° oraz możliwość pracy frezem.
Maszyny czteroosiowe pozwalają między innymi na:

– cięcia wielokrotne, także w przejściach wielokrotnych,
– cięcia podłużne, poprzeczne, prostopadłe,
– cięcia pod kątem i skośne interpolowane w osiach,
– cięcia uchylne, także przy przejściach wielokrotnych,
– cięcia po łuku, eliptyczne, po okręgu, wielokątne,
– obróbka zgrubna i wygładzanie profili.

Centra obróbcze 4-osiowe
Oprócz wymienionych wyżej czynności maszyn 3-osiowych maszyna XYZC ma możliwość obrotu osi, która umożliwia pracę z agregatami, czyli swoistego rodzaju przystawkami z przekładnią kątową.

Wyróżniamy kilka rodzajów agregatów:

– agregat do cięcia tarczą (tarcze małej średnicy),
– agregat do cięcia tarczą pod stałym kątem 44°,
– agregat do wykonywania polerowanych rowków ociekowych,
– agregat do pisania pod kątem 90°,
– agregat do wykonywania polerowanych otworów pod kątem 90°,
– agregat do wiercenia od dołu,
– agregat do pracy z tarczą garnkową,

Należy pamiętać, że agregat tnący – mimo że wykonuje cięcie – to nie jest piła. Służy głównie do „docinek” materiału, a nie cięcia ciągłego.

Źródło: Kurier kamieniarski

Autor: Konrad Węgrzyn   |   Data: 18 grudnia 2020