JASKINIE NA POMEZÍ: PODZIEMNE PIĘKNO STWORZONE Z MARMURU. TO TAKŻE DOM RZADKICH NIETOPERZY

Jaskinie Na Pomezí są największym, powszechnie dostępnym kompleksem jaskiń w Czechach, które powstały wskutek rozpuszczenia marmuru. Odwiedź je koniecznie z naszym wiodącym speleologiem – Petrem Zajíčkiem.

Najbardziej wysunięte na północ Moraw miejsce stanowi grzbiet Gór Rychlebskich. Są one kontynuacją urokliwego masywu Wysokiego Jesionika. Krasowe fragmenty Rychleb połączone są z odizolowanymi wysepkami marmuru, który powstał na skutek stopniowej rekrystalizacji wapieni.

Odnaleziono tutaj dziesiątki zjawisk krasowych widocznych zarówno na powierzchni, jak i pod ziemią, pośród których najsłynniejszą jest kompleks jaskiń Na Pomezí. Jest to bowiem najdłuższa jaskinia wytworzona z marmuru (również wapienia krystalicznego).

Marmurowe królestwo

Wejście do jaskini znajduje się w dawnym kamieniołomie, zlokalizowanym poniżej przełęczy Na Pomezí, pomiędzy miejscowościami Lipová-Lázně i Vápenná. Większe jaskinie w tym rejonie, przez długi okres nie były znane. W trakcie wydobycia marmuru, oczom ludzkim często ukazywały się szczeliny czy wnęki. W 1936 roku, po wysadzeniu w powietrze skał, odkryta została jaskinia o głębokości 60 metrów. Dzisiaj nosi nazwę Rasovna, a jej pochodzenie jest związane z jaskinią Na Pomezí, mimo że nie są ze sobą fizycznie połączone.

Rok później, do jaskini na Pomezí dostali się pierwsi ludzie, jednak nie zostało to w żaden sposób udokumentowane. Dopiero po drugiej wojnie światowej, w ramach grupy badawczej utworzonej przy oddziale Turystycznym Sokół Jesionik rozpoczęła się aktywność speleologiczna. 28 sierpnia 1949 roku, grupa zdołała przedostać się do środka jaskini Na Pomezí, a następnie zbadać zasadniczą część jej układu.

W jednej z wnęk blisko powierzchni okryto napis Kurt Höhle oraz datę 21.10.1937, co świadczy o tym, że pracownicy kamieniołomu dostali się do wnętrz jaskini już dwanaście lat wcześniej. W maju 1950 roku, część jej wnętrz została udostępniona turystom, zaś od roku 1955 po przebiciu chodnika wejściowego i wyjściowego została w pełni oddana zwiedzającym.

Nowe odkrycie

Większa część wnętrz jaskini Na Pomezí ma charakter szczelinowy. Długie i wysokie korytarze pojawiają się naprzemiennie z większymi kopułami, wytworzonymi na skrzyżowaniu szczelin. Dwupoziomowy układ jaskini powstawał stopniowo na skutek korozyjnej czynności wód atmosferycznych, a także podziemnego strumienia. Przy tworzeniu przestrzeni w okresie zlodowacenia w czwartorzędzie swój udział miało także wietrzenie mrozowe.

Jaskinia Na Pomezí cechuje się bogatymi formacjami naciekowymi. Ich najbardziej typową formą są porowate formacje kaskadowe pokrywające ściany korytarzy, groble, stalaktyty, stalagmity czy prześwitujące draperie. W 2008 roku amatorski zespół speleologów, odkrył unikatowy obiekt w niedalekiej Lisiej Dziurze. Nie tylko połączono ją z jaskinią Na Pomezí, lecz także odkryto w niej największą kopułę tego układu. Ma ona rozmiary: 40x20x15 metrów.

Najpiękniejsze podwodne jaskinie świata – piękno, którego nie znajdziesz na co dzień

Obecnie system jaskiń Na Pomezí – Lisia Dziura ma 1760 metrów oraz wysokość 47 metrów. Trasa turystyczna zaś ma 390 metrów długości. Jaskinia Na Pomezí jest także znanym miejscem zimowania nietoperzy i podkowców małych.

Źródło: National Geographic

Autor: Petr Zajíček 14. 9. 2012